- شماره: ۳۵
- ویژه‌نامه: پوست، آیینه دیابت – تظاهرات Cutaneous در بیماران Diabetic
Skin & Diabetes: وقتی پوست زودتر از آزمایش، هشدار می‌ده! - پزشک معالج: دکتر میثم ضرغامی
دیابت فقط یک بیماری متابولیک نیست؛ داستانی سیستماتیکه که می‌تونه از چشم تا کلیه، از اعصاب تا پوست رو درگیر کنه. تظاهرات پوستی دیابت (cutaneous manifestations of diabetes mellitus) گاهی زودتر از تغییرات آزمایشگاهی ظاهر می‌شن و اگه به‌موقع تشخیص داده بشن، فرصت طلایی برای پیشگیری از عوارض بیشتر فراهم می‌کنن.
توی این شماره، با هم به بررسی شایع‌ترین و مهم‌ترین تظاهرات پوستی دیابت می‌پردازیم، همراه با تشخیص افتراقی، درمان‌های به‌روز و پروتکل‌های بالینی معتبر.
۱. Diabetic Xerosis & Pruritus
خشکی پوست و خارش بی‌وقفه 🧴 خشکی منتشر پوست (xerosis) یکی از شایع‌ترین شکایات در دیابت کنترل‌نشده است. هیپرگلیسمی مزمن باعث کاهش آب میان‌بافتی، تخریب سد اپیدرمی و نوروپاتی حسی می‌شود که می‌تواند باعث خارش مزمن (neuropathic pruritus) شود.
درمان پیشنهادی بر اساس گایدلاین AAD:
مرطوب‌کننده‌های حاوی ۵–۱۰٪ Urea یا Lactic acid برای بازسازی لایه کراتینه
شوینده‌های Syndet یا non-soap cleansers
در موارد خارش نوروپاتیک: Gabapentin یا Pregabalin به‌عنوان گزینه‌های سیستمیک
بررسی HbA1c و کنترل دقیق قند خون به‌عنوان قدم اول درمان
۲. Acanthosis Nigricans
تیره شدن پوست در نواحی چین‌خورده 🦴 ضخیم و مخملی‌شدن پوست در نواحی گردن، زیربغل، کشاله ران، معمولاً نشانه Insulin Resistance است. این حالت می‌تونه در مراحل ابتدایی سندرم متابولیک یا پیش‌دیابت دیده بشه.
تشخیص افتراقی:
Obesity-related AN vs. Paraneoplastic AN
بررسی اندوکرینولوژیک در موارد غیرمعمول یا سریع‌الوقوع
درمان چیست؟
کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب
کنترل مقاومت انسولینی با Metformin
درمان موضعی با Tretinoin 0.05% یا ترکیبات لایه‌بردار مثل Azelaic acid یا Lactic acid
در موارد شدید: Laser therapy (Fractional CO₂) برای بهبود بافت
۳. Diabetic Dermopathy
لکه‌های قهوه‌ای روی ساق پا – Shin Spots 👣 این ضایعات هایپرپیگمانته، گرد و معمولاً قرینه هستند و نشانه Microangiopathy پوست‌اند. در افراد بالای ۴۰ سال با سابقه دیابت طول‌کشیده شایع‌ترند.
تشخیص:
کلینیکی است و بیوپسی معمولاً لازم نیست مگر در موارد غیرمعمول.
درمان:
نیاز به درمان خاصی ندارد ولی حضور آن نشان‌دهنده درگیری عروقی سیستمیک است؛ بنابراین:
کنترل شدید قند خون
معاینات چشمی و کلیوی منظم جهت بررسی microvascular complications
۴. Diabetic Bullae (Bullosis Diabeticorum)
تاول‌های ناگهانی و بدون درد 🩹 ضایعات وزیکولوبولوزی خودبه‌خودی که بیشتر روی دست، پا یا ساق در مردان دیابتی دیده می‌شود. علت دقیق آن مشخص نیست ولی microangiopathy و neuropathy در بروز آن نقش دارند.
تشخیص افتراقی:
Pemphigoid، Porphyria cutanea tarda، EBA
بررسی توسط بیوپسی در موارد مشکوک
درمان:
در اکثر موارد خودمحدودشونده است
مراقبت زخم، جلوگیری از عفونت ثانویه
در صورت نیاز: پانسمان مرطوب، Topical antibiotics، مشاوره پوست
۵. Skin Infections in Diabetes
قارچ و عفونت، مهمون ناخونده پوست دیابتی‌ها 🦠 سطح بالای قند خون محیط ایده‌آلی برای رشد ارگانیسم‌های قارچی و باکتریایی فراهم می‌کنه. شایع‌ترین موارد:
Candidiasis intertrigo (کشاله، زیر سینه، بین انگشتان)
Furunculosis، Carbuncles، Cellulitis
درمان‌های به‌روز:
Clotrimazole 1% یا Econazole موضعی برای عفونت‌های قارچی
Fluconazole 150 mg weekly در موارد مقاوم یا راجعه
آنتی‌بیوتیک سیستمیک (با توجه به کشت و آنتی‌بیوگرام) برای عفونت‌های باکتریایی
درمان زمینه‌ای دیابت برای جلوگیری از عود
سخن پایانی از دکتر میثم ضرغامی
پزشک مسئول کلینیک ماه زر:
«گاهی پوست، قبل از هر آزمایش و علامتی، می‌فهمه که دیابت داره می‌زنه بیرون. ما توی کلینیک ماه زر، تظاهرات پوستی دیابت رو جدی می‌گیریم؛ نه فقط برای زیبایی، بلکه برای سلامت سیستمیک شما. تشخیص زودهنگام، مشاوره تغذیه، مدیریت قند خون و درمان موضعی، همه در کنار هم به پیشگیری کمک می‌کنن.»
خدمات اختصاصی کلینیک ماه زر برای بیماران دیابتی:
- ویزیت تخصصی پوست با رویکرد Endocrine–Dermatology
- درمان زخم پای دیابتی با پانسمان‌های نوین و لیزر کم‌توان
- بررسی HbA1c و غربالگری متابولیک
- مراقبت ضدقارچ و ضدباکتری بر اساس کشت
- مشاوره تغذیه و سبک زندگی برای پیشگیری از مقاومت انسولینی
کلینیک ماه زر – جایی برای درمان علمی و مراقبت هوشمندانه
شماره تماس و نوبت‌دهی آنلاین: ۰۲۱۹۱۰۰۲۵۵۵
صفحه اینستاگرام: MahZarClinic
