- شماره: ۲۷
- ویژه‌نامه: لیکن پلانوس – علائم، درمان و راه‌های پیشگیری ✨
- پزشک معالج: دکتر میثم ضرغامی
لیکن پلانوس (Lichen Planus) یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند پوست، مخاط دهان، ناخن‌ها و گاهی مو را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری معمولاً با ضایعات پوستی بنفش رنگ که سطحی صاف دارند و اغلب با خارش همراه هستند، شناخته می‌شود. علت دقیق لیکن پلانوس مشخص نیست، اما ممکن است ارتباطی با اختلالات ایمنی بدن داشته باشد. در این شماره، دکتر میثم ضرغامی به بررسی علل، علائم، روش‌های درمان و راه‌های پیشگیری از این بیماری پرداخته‌اند.
لیکن پلانوس چیست؟
یک بیماری خودایمنی: لیکن پلانوس زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های پوست و مخاط حمله می‌کند.
علائم مشخصه: ضایعات بنفش رنگ با سطح صاف و خارش‌دار که معمولاً روی مچ‌ها، پشت کمر، ساق پا و گاهی در داخل دهان یا ناخن‌ها ظاهر می‌شوند.
دوره بیماری: ضایعات ممکن است برای چند هفته یا چند ماه باقی بمانند و در برخی افراد بیماری به صورت مزمن ادامه یابد.
علل و عوامل خطر لیکن پلانوس
اختلالات ایمنی: این بیماری ممکن است به دلیل واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن رخ دهد.
عوامل ژنتیکی: در برخی از افراد، سابقه خانوادگی این بیماری مشاهده شده است.
استرس: استرس شدید می‌تواند عاملی برای بروز یا تشدید لیکن پلانوس باشد.
عفونت‌ها: عفونت‌هایی مانند هپاتیت C می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند.
مصرف داروها: برخی داروها مانند داروهای ضد مالاریا و داروهای ضد فشار خون ممکن است به بروز لیکن پلانوس منجر شوند.
علائم لیکن پلانوس
ضایعات پوستی: ضایعات بنفش رنگ با سطح صاف که معمولاً روی مچ‌ها، دست‌ها، و پاها ظاهر می‌شوند.
خارش: ضایعات معمولاً با خارش شدید همراه هستند.
ضایعات دهانی: ممکن است در داخل دهان، روی زبان یا داخل گونه‌ها، زخم‌های دردناک ایجاد شود.
مشکلات ناخن: تغییر در ساختار ناخن‌ها و ریزش آن‌ها در برخی از بیماران مشاهده می‌شود.
درد و التهاب: در برخی از موارد، ضایعات می‌توانند دچار التهاب و درد شوند.
درمان‌های رایج برای لیکن پلانوس
کورتیکواستروئیدها: معمولاً برای کاهش التهاب و تسکین علائم تجویز می‌شوند.
داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): برای کاهش درد و التهاب مورد استفاده قرار می‌گیرند.
داروهای خوراکی و موضعی ضدویروسی: در صورتی که عفونت‌های ویروسی عامل بروز باشند، ممکن است داروهای ضدویروسی تجویز شوند.
داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی: برای درمان موارد شدید یا مزمن استفاده می‌شود.
پمادهای موضعی: برای تسکین خارش و التهاب، پمادهایی مانند پماد کورتیکواستروئید و کرم‌های مرطوب‌کننده تجویز می‌شوند.
روش‌های نوین درمان لیکن پلانوس
لیزرتراپی: لیزرهای کم‌توان برای تسکین درد و بهبود ضایعات پوستی استفاده می‌شوند.
ایمونوتراپی: درمان‌های جدیدی مانند استفاده از داروهای بیولوژیک برای بهبود بیماری‌های خودایمنی در حال تحقیق هستند.
درمان‌های ترکیبی: در برخی موارد، ترکیب درمان‌های دارویی و لیزری می‌تواند اثر بیشتری داشته باشد.
راهکارهای پیشگیری از لیکن پلانوس
مدیریت استرس: کاهش استرس از طریق تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا و مدیتیشن.
پرهیز از عوامل محرک: مانند استفاده از داروهایی که ممکن است باعث بروز بیماری شوند.
تقویت سیستم ایمنی: رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و خواب کافی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
مراقبت از پوست و دهان: استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده و اجتناب از تحریکات پوستی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.
نتیجه‌گیری
دکتر ضرغامی تأکید دارند که درمان زودهنگام و مدیریت صحیح لیکن پلانوس می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از عوارض آن کمک کند. مراقبت از سیستم ایمنی و کاهش استرس از مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از بروز و تشدید این بیماری هستند.
📞 کلینیک ماه زر – با ما از سلامت و زیبایی پوست خود مراقبت کنید!
